Oýun sanawy
Şweýsariýanyň neşiri: Türkmenistanyň ykdysady ösüşiniň sütünleriniň biri — Bitaraplyk
Şweýsariýanyň “Umwelt Zeitung” žurnalynda “Türkmenistan: Garaşsyz, Bitarap we Bagtyýar” atly makala çap edildi. Onda ýurduň bitaraplyk ýörelgesiniň diňe daşary syýasatyň bir ugry bolman, eýsem ykdysady ösüşiň esasy binýady bolup durýandygy nygtalýar.
Makalanyň awtory — Şweýsariýa bilen Merkezi Aziýanyň, Kawkazyň arasyndaky bilelikdäki Söwda Palatasynyň wise-prezidenti Ýurie Moaru, Türkmenistanyň bitaraplygynyň halkara ynam döretmekde we durnukly ösüşe ýol açmakda möhüm orun eýeleýändigini belleýär.
Onuň pikiriçe, syýasy bloklara goşulmazlyk we çylşyrymly geosyýasy ýagdaýlardan daşda durmak bilen Türkmenistan içerki ösüşe gönükdi. Netijede ýurt parahatçylykly, durnukly we ynamdar hyzmatdaş hökmünde dünýäde tanalýar.
Neşir halkara guramalaryň optimistik çaklamalaryny hem getirýär: “Fitch Ratings” agentligi Türkmenistanyň kredit reýtingini BB- derejesinde saklady, Halkara Pul Gaznasy bolsa 2024-nji ýylda 6,2% ykdysady ösüş garaşýar. Bu bolsa sebit boýunça ortaça görkeziji bilen deňeşdirilende ep-esli ýokary.
Energetika bitaraplygyň peýdasynyň aýdyň ýüze çykýan ugry hökmünde görkezilýär. Tebigy gaz gorlary boýunça dünýäde öňdebaryjy ýurtlaryň biri bolan Türkmenistan öz eksport ugruny köpugurly etmekde bitarap daşary syýasatyny netijeli peýdalandy. Esasanam Hytaý bilen hyzmatdaşlyk ýurduň ykdysady esaslaryny has-da berkitdi.
Ýurduň ulag we logistika pudagynda hem bitaraplyk möhüm orun eýeleýär. Türkmenistan Gündogar-Günbatar hem-de Demirgazyk-Günorta halkara ulag geçelgelerini ösdürýär. Türkmenbaşy şäherindäki Hazaryň kenaryndaky deňiz portunyň döwrebaplaşdyrylmagy munuň aýdyň mysalydyr.
Bitaraplyk, şeýle hem, goňşy ýurtlar bilen deňhukukly hyzmatdaşlygyň esasydyr. Özbegistan bilen suw we energetika ulgamynda, Gazagystan bilen bolsa demir ýol taslamasynda üstünlikli hyzmatdaşlyk alnyp barylýar. Bu taslama Merkezi Aziýany Pars aýlagy bilen birleşdirýär.
2023-nji ýylda bolsa Türkmenistanyň teklibi bilen BMG tarapyndan Bütindünýä durnukly ulag güni yglan edilmegi ýurduň halkara derejede hem tanalýandygyny görkezýär.
Şeýle hem okanyň
Iň köp görülen
Türkmenistanyň aragatnaşyk ministrligi, intellektual tehnologiýalara, innowasiýa taslamalaryna we häzirki zaman sanly çözgütlere gyzyklanma bildirýän ýaşlary ýüze çykarmak maksady bilen, her ýyl «Sanly çözgüt – 2025» atly innowasiýa taslamalarynyň bäsleşigini gurnalýar.
Häzirki wagtda ýurtda bu bäsleşigiň saýlama tapgyry dowam edýär. Sanly ykdysadyýeti ösdürmek we tehnologiýalary kämilleşdirmek üçin öz goşandyny goşmak isleýän ýaş entýuziastlar bäsleşigiň dürli ugurlarynda öz pikirlerini we taslamalaryny hödürleýärler.
Bäsleşigiň yglan edilmeginden bäri 350-den gowrak sanly taslama, tehnologiýa innowasiýalaryna gyzyklanma bildirýän talyplar, mekdep okuwçylary we beýleki gatnaşýanlar tarapyndan taýýarlanyp, arza edildi.
Bu tapgyrda, Türkmenistanyň Aragatnaşyk ministrliginde, degişli ministrlikleriň we pudak edaralarynyň wekillerinden ybarat bolan bäsleşik aýgytlaýjy komiteti hödürlenen taslamalary tassyklanan düzgünler esasynda bahalandyrýar.
Gatnaşyjylar akylly robotlary, wirtual kömekçileri, ýüz tannyşlyk ulgamlaryny, şeýle hem mobil programmalaryň we sesli komandalaryň üsti bilen dolandyrylýan elektroniki enjamlaryny işläp düzmekde öz ussatlyklaryny görkezýärler.
Bäsleşigiň geçirilmegi ýaş alymlara, programmistlere we talyplara sanly çözgütleriň sosial-ykdysady durmuşa ornaşdyrylmagy babatynda mümkinçilikleriň giňeldilmegine kömek edýär.
Bu başlangyç, yapma akyl tehnologiýalarynyň ösdürilmegine, olaryň ulanylyş usullarynyň kämilleşdirilmegine, şeýle hem sanly hyzmatlaryň giňeldilmegine we önümçilik prosesleriniň uzakdan dolandyrylmagyna gönükdirilendir.
Şeýle hem okanyň
Blitz