Oýun sanawy
Şweýsariýaly planetologlar dünýä ummanynyň gelip çykyşyny öwrenmekde üstünlik gazandylar. Eartherde tapylan meteoritleriň düzümini gözden geçirdiler, düzümindäki marganesiň we hromyň gatnaşygyna aýratyn üns berdiler. Bu elementler üýtgäp durýan maddalar hasaplanýar, mazmuny bedeniň Günden uzaklygyna baglydyr.
Meteorit gaýalarynda marganes we hrom takmynan 0,8 nisbatynda barlygy ýüze çykdy. Estrerdäki gaýalarda bu san iki esse pesdir, bu bolsa has köp hrom saklaýan “guradyjy” maddany görkezýär.
Bu açyş, alymlara Eartheriň häzirki döwürden has az çyglydygy we planetadaky suwuň daşarky täsirler sebäpli ýüze çykandygy barada netijä gelmäge mümkinçilik berdi.
Gün ulgamynda planetalaryň emele gelşini öwrenmek, Eartherdäki suw planetanyň ösýän döwründe kem-kemden ýygnanan bolsa, onuň mukdarynyň häzirki ýagdaýyndan ep-esli az boljakdygyny görkezdi. Bu gözleg hakda makala “Science Advances” inurnalynda çap edildi.
Görnüşi ýaly, kometalar Bütindünýä ummanynyň döremegine sebäp bolup bilmez, sebäbi bu jisimleriň köpüsinde Eartheriň suwunda gaty az deýteriý bar.
Muňa derek, alymlar takmynan 4,5 milliard ýyl ozal Bütindünýä ummanynyň emele gelmegine sebäp bolan Eartheriň başga bir asman jisimi bilen çaknyşmagy baradaky çaklamany öňe sürdüler. Şeýle-de bolsa, şeýle teoriýa Earthere çöken asman jisiminde köp marganes bolmalydygyny we massada Eartherden takmynan 10 esse kiçidigini görkezýär.
Şeýle hem okanyň
Iň köp görülen
Türkmenistanyň aragatnaşyk ministrligi, intellektual tehnologiýalara, innowasiýa taslamalaryna we häzirki zaman sanly çözgütlere gyzyklanma bildirýän ýaşlary ýüze çykarmak maksady bilen, her ýyl «Sanly çözgüt – 2025» atly innowasiýa taslamalarynyň bäsleşigini gurnalýar.
Häzirki wagtda ýurtda bu bäsleşigiň saýlama tapgyry dowam edýär. Sanly ykdysadyýeti ösdürmek we tehnologiýalary kämilleşdirmek üçin öz goşandyny goşmak isleýän ýaş entýuziastlar bäsleşigiň dürli ugurlarynda öz pikirlerini we taslamalaryny hödürleýärler.
Bäsleşigiň yglan edilmeginden bäri 350-den gowrak sanly taslama, tehnologiýa innowasiýalaryna gyzyklanma bildirýän talyplar, mekdep okuwçylary we beýleki gatnaşýanlar tarapyndan taýýarlanyp, arza edildi.
Bu tapgyrda, Türkmenistanyň Aragatnaşyk ministrliginde, degişli ministrlikleriň we pudak edaralarynyň wekillerinden ybarat bolan bäsleşik aýgytlaýjy komiteti hödürlenen taslamalary tassyklanan düzgünler esasynda bahalandyrýar.
Gatnaşyjylar akylly robotlary, wirtual kömekçileri, ýüz tannyşlyk ulgamlaryny, şeýle hem mobil programmalaryň we sesli komandalaryň üsti bilen dolandyrylýan elektroniki enjamlaryny işläp düzmekde öz ussatlyklaryny görkezýärler.
Bäsleşigiň geçirilmegi ýaş alymlara, programmistlere we talyplara sanly çözgütleriň sosial-ykdysady durmuşa ornaşdyrylmagy babatynda mümkinçilikleriň giňeldilmegine kömek edýär.
Bu başlangyç, yapma akyl tehnologiýalarynyň ösdürilmegine, olaryň ulanylyş usullarynyň kämilleşdirilmegine, şeýle hem sanly hyzmatlaryň giňeldilmegine we önümçilik prosesleriniň uzakdan dolandyrylmagyna gönükdirilendir.
Blitz